DIAFRAGMA

​

Als 3e in de belichtingsdriehoek. Het diafragma, ofwel, het F getal op je camera. Een lastig woord en een lastig(ere) uitleg. Het diafragma bepaald veel en heeft enkele haken en ogen. Ik zal m'n best doen deze zo duidelijk mogelijk uit te leggen.​

​

Om mee te beginnen bepaald het diafragma, net als de sluitertijd en de ISO ook, hoeveel licht er op je sensor komt en dus hoe licht je foto wordt. Dit komt omdat je diafragma de opening in je lens is waardoor het licht je camera in komt.

​

Pak nu voor de beeldvorming je camera er eens bij en kijk eens op de voorkant van de lens die erop zit. Dus naar het glas, alsof je een selfie maakt. Hier vind je namelijk wat belangrijke informatie. De naam van je lens Canon/Nikon/Sigma/Tamron/ETC en het aantal MM zoom, b.v 17-40 / 18-200 / 24-70 en daarachter staat 1:XXX en die XXX is het maximale diafragma van je lens. Dit kan 1 getal zijn. Als F1.2 of F4, maar kunnen er ook 2 zijn. B.v 1:4-5.6.

​

Dit houdt in dat je lens afhankelijk is van de zoom die je gebruikt. Bij 1 getal, zoals b.v F2.8 is je lens altijd, hoe je ook zoomt, maximaal te gebruiken tot F2.8. Maar staan er 2 getallen, dan hangt het af van hoeveel zoom je gebruikt. Heb je b.v een 18-200 1:4-5.6 dan is die lens op 18mm een F4, maar op 200mm een F5.6.

​

Wat vaak verwarrend wordt gevonden aan het diafragma is dat hoe hoger het getal wat jij instelt op je camera, hoe kleiner je diafragma in de camera is. M.a.w een hoog F getal zoals F11 bijvoorbeeld is dus kleiner en laat minder licht door dan F4.

​

Naast de hoeveelheid licht die binnenkomt bepaald je diafragma ook je DOF, dat staat voor Depth Of Field. Wat dat is? Nou dat bepaalt hoe groot het stukje scherpte is in je foto. Wil je bijvoorbeeld een foto maken van een persoon zijn gezicht en staat je camera op F2.8 heb je grote kans dat alleen diegene zijn wimpers scherp zijn. Ga je naar F4, dan lever je wat lichtsterkte in, maar is wel diegene zijn neus en wangen ook scherp en zet je hem op F8 is zijn hele hoofd scherp. Je zult daarvoor wel concessies moeten doen, je ISO moet dan omhoog of je sluitertijd moet dan trager om die belichting goed te houden.

​

Er is echter meer. F8 in mijn bovenste voorbeeld komt niet uit de lucht vallen. Veel tips op Facebook gaan van "Dan moet je op F16 of F22 fotograferen". Dat is echter niet zonder "gevaar", veel lenzen krijgen bij een erg geknepen/klein diafragma last van diffractie. Dat is juist scherpte verlies. Dat wil je niet. Maar hoe krijg je dan veel scherp als je toch een volledige auto op de foto wil?

Dat komt doordat je "hyperfocaal" kunt scherpstellen. Dat wil zeggen dat hoeveel DOF je hebt niet alleen samenhangt met je gekozen diafragma, maar ook met de zoom die je gebruikt op je lens EN met de afstand tot je onderwerp, dit gaat zelfs zover dat er verschil in zit of je een cropcamera hebt of een full-frame.

​

Een voorbeeld hoe dit werkt:
F2.8 op 200mm en onderwerp op 2meter = 2cm scherpte

F2.8 op 200mm en onderwerp op 20meter = 1.68m scherpte

​

Zo kun je dus een compleet landschap scherp hebben door op F2.8 te fotograferen als je dit doet met een 24mm lens en scherp stelt op iets dat 8 meter ver is, of verder. Want, hoe minder zoom, hoe meer er scherp is!

​

Nog 1 kleine toevoeging, omdat het een erg leuke "gimmick" is die ook door je diafragma wordt bepaald. 

Stervorming

​

Je kunt lantaarnpalen, kleine lichtjes en zelfs de zon (als je die door de bladeren van een boom laat schijnen) omtoveren tot sterren namelijk door een klein diafragma (dat is een hoog F getal) te kiezen.

​

Stel dat je 's avonds een foto maakt in een stad, je camera staat op statief. Je kunt dus voor een lange sluitertijd kiezen en hebt je ISO daarom lekker laag staan. Ik verzin maar iets, 2 seconden en ISO100, met F4. Maar er zijn veel lantaarnpalen en zo'n stervorming lijkt je leuk. dan ga je naar 8 seconden, ISO100 en F11.

​

Kijk de voorbeelden hiernaast en onder maar: